Pomiar miąższości (objętości) drewna dłużycowego i kłód mierzonych pojedynczo

Formalne zasady pomiaru i obliczania miąższości drewna okrągłego reguluje norma PN-EN 1309-2:2006 Drewno okrągłe i tarcica -- Metoda oznaczania wymiarów -- Część 2: Drewno okrągłe -- Wymagania dotyczące pomiarów i zasad obliczania miąższości (wcześniej zasady pomiaru ujęte były w normie PN-93/D-95000).

W przypadku pomiaru drewna dłużycowego i kłód mierzonych pojedynczo, mierzy się długość sztuki (l) oraz średnicę środkową (d) lub średnicę górną (dg). O ile określenie "średnica środkowa" nie powinno budzić wątpliwości (jest to średnica zmierzona w połowie długości sztuki), to pojęciu "średnica górna" należy się kilka słów wyjaśnienia. Określenie to dotyczy mniejszej z dwu średnic zmierzonych na czołach mierzonej sztuki drewna. Nazwa związana jest ze zwyczajowo mniejszą średnicą pnia "u góry" drzewa. Różnicę tą wyraźnie widać w przypadku drewna dłużycowego, w przypadku kłód wymiary średnic na obu czołach mogą być zbliżone.

Długość drewna (l) mierzy się taśmą mierniczą, lub innym przyrządem z dokładnością do 5 cm. Pomiar ten powinien być wykonany wzdłuż najkrótszej linii łączącej obydwa czoła. W drewnie wielkowymiarowym obowiązuje stosowanie nadmiaru długości wynoszącego 1%. W przypadku drewna średniowymiarowego nadmiar na długość nie jest obowiązkowy.

Średnicę środkową (d) drewna o regularnym kształcie, określa się na podstawie jednego pomiaru wykonywanego średnicomierzem, prostopadle do osi podłużnej kłody lub dłużycy. W przypadku zniekształcenia drewna w wyznaczonym miejscu pomiaru, należy wykonać pomiar powyżej i poniżej zniekształcenia w jednakowej odległości od wyznaczonego miejsca pomiaru oraz obliczyć z nich średnią arytmetyczną. Jeżeli drewno w miejscu pomiaru jest wyraźnie spłaszczone, należy wykonać pomiar najmniejszej i największej średnicy oraz obliczyć z nich średnią arytmetyczną. Średnicę drewna mierzy się bez kory lub w korze. W przypadku pomiaru drewna w korze, przy obliczaniu miąższości stosuje się odpowiednie potrącenia ustalone dla poszczególnych gatunków drewna. Wyniki pomiarów jednokrotnych i obliczonych średnich arytmetycznych zaokrąglamy do pełnych centymetrów, w górę jeżeli ułamek centymetra przekroczy 5mm lub w dół, gdy ułamek centymetra będzie mniejszy lub równy 5 mm.

Miąższość (objętość) drewna (V) odbieranego w pojedynczych sztukach obliczyć można za pomocą wzoru wzoru:

V = Π * d² * l / 40000

gdzie: d - średnica środkowa drewna (w cm), l - długość drewna (w m)

Obliczenia można dokonywać samodzielnie lub za pomocą ułatwiających pracę kalkulatorów lub tablic do określania miąższości drewna (inne stosowane nazwy to np. tablice kubiczne, tablice do kubikowania drewna).

Do obliczania miąższości na podstawie średnicy górnej (dg) służą tablice Radwańskiego, które uwzględniają zbieżystość pnia. Tę metodę obliczania miąższości drewna wielkowymiarowego możemy zastosować także gdy średnica środkowa jest niedostępna do pomiaru np. gdy kłody są ułożone w mygłę. Pomiar średnicy górnej (dg) bez kory wykonuje się przymiarem liniowym lub średnicomierzem, zgodnie z zasadami określonymi dla średnicy środkowej.

W przypadku drewna średniowymiarowego, za zgodą stron, możliwe jest określanie miąższości partii drewna na podstawie przeciętnej miąższości sztuki, która obliczana jest jako średnia arytmetyczna wszystkich sztuk wyrobionych na powierzchni próbnej lub na podstawie próby losowej. Próba losowa powinna obejmować co najmniej 15% wszystkich sztuk pozyskanych na danej powierzchni.

Kalkulator do obliczania objętości (miąższości) drewna  - zobacz tutaj >>>

Tablice miąższości drewna >>>

Średnicomierze (klupy) do drewna >>>

Taśmy miernicze do pomiaru długości drewna >>>