Zmarł prof. dr hab. Stanisław Dolny

Msza św. w intencji Zmarłego odprawiona zostanie we wtorek, 5. października 2021r. o godz. 11.00 w kościele pw. Wniebowstąpienia Pańskiego na os. Wichrowe Wzgórze 130 w Poznaniu. Pogrzeb odbędzie się tego samego dnia o godz. 13.00 na cmentarzu przy ul. Lutyckiej.

prof. dr hab. Stanisław Dolny Fot. WLiTD UP w Poznaniu

Prof. dr hab. Stanisław Dolny urodził się 26. listopada 1942 roku w Kaliszu. Z dzisiejszym Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu był związany od czasu studiów na Wydziale Technologii Drewna Wyższej Szkoły Rolniczej, podjętych po ukończeniu szkoły średniej, o której poetycko mówiono gdzie uczą i czynią, że drewno gra. Miała ona, rzecz jasna, także prozaiczną nazwę - Technikum Budowy Fortepianów w Kaliszu. Nastąpiło tam pierwsze bardzo atrakcyjne i ekscytujące spotkanie z drewnem: nie tylko surowcem do produkcji niezliczonych przedmiotów codziennego użytku, lecz stworzonym przez naturę tworzywem o właściwościach niezwykłych - przetwarzającym mechaniczne drgania w emitowane do otoczenia dźwięki o najszlachetniejszej barwie i niezrównanym brzmieniu. Przed rozpoczęciem studiów pracował przez rok jako technolog w Fabryce Fortepianów i Pianin Calisia. Ten bezpośredni i bardzo konkretny kontakt z przemysłem procentował na starszych latach studiów i bardzo długo jeszcze w pracy naukowej, pozwalając Profesorowi spoglądać realnie na zagadnienia codzienności przemysłowej w podejmowaniu zadań z projektowania systemów produkcyjnych w drzewnictwie. Wyniesione doświadczenia wplatał też w treści dydaktyczne ćwiczeń, a później w prowadzone wykłady.

Pierwsze lata jego pracy w Katedrze Projektowania Technologicznego Zakładów Przemysłu Drzewnego, podjętej po ukończeniu studiów w 1967 roku, zdominowała działalność dydaktyczna. Duże obciążenie ćwiczeniami z kilku bardzo „utechnicznionych” przedmiotów uniemożliwiało skoncentrowanie się na wyborze problemu badawczego rokującego skuteczne wkroczenie w etap zdobywania stopni naukowych.

Dopiero po kilku latach zajął się zagadnieniami, które znajdowały się na czołowych pozycjach wśród głównych utrudnień sprawnej realizacji procesów wytwórczych w drzewnictwie. Kierunek tych poszukiwań w dużym stopniu został zainspirowany poglądem, iż jednym z zadań nauki jest szukanie coraz doskonalszych technik i technologii wytwórczych oraz praktycznego wykorzystywania uzyskiwanych w tych dziedzinach rezultatów. Zachęcało to do skupienia się na badaniach stosowanych, które wydawały się bardzo atrakcyjne dla kogoś już nieźle obytego z praktyką (po studiach odbył dodatkowo dwa solidne staże przemysłowe i utrzymywał intensywne kontakty z zakładami produkcyjnymi.

Wybór, jak się później okazało bardzo trafny, padł na ochronę środowiska pracy i powietrza atmosferycznego przed pyłami technologicznymi powstającymi we wszystkich zakładach przerabiających surowiec drzewny. Była to problematyka całkiem nowa od strony badawczej. Odpylanie filtracyjne w drzewnictwie było rozpoznane w niewielkim tylko stopniu w obrębie zarówno nauki, jak i praktyki przemysłowej. Zadanie okazało się bardzo ambitne i dawało duże możliwości. W pierwszej kolejności wymagało wypracowania nowatorskiej metodyki prowadzenia prac badawczych z użyciem stanowiska zaprojektowanego i wykonanego z wykorzystaniem wieloletnich doświadczeń w pracach eksperymentalnych oraz z zastosowaniem dozownika pyłu, który opatentował. W rezultacie Zakład Projektowania Systemów Przemysłowych - najpierw w Katedrze Obrabiarek i Urządzeń Przemysłowych, a później zasadniczy trzon Katedry Inżynierii Środowiska Pracy - stał się jedyną placówką naukową w kraju podejmującą kompleksowo problematykę procesów odpylania filtracyjnego w drzewnictwie. Osiągnięcia w tej dziedzinie badawczej stawały się kolejno podstawą do uzyskania stopni naukowych: doktora nauk technicznych (1976) i doktora habilitowanego nauk leśnych w zakresie drzewnictwa (1999) oraz tytułu profesora nauk leśnych (2005).

Całość dorobku naukowego i wdrożeniowego, wkład w kształcenie kadr naukowych oraz osiągnięcia dydaktyczne i organizacyjne prof. Stanisława Dolnego, skupione na ściśle ukierunkowanej problematyce, dały podstawę do stwierdzenia przez jednego z recenzentów w postępowaniu o nadanie tytułu profesorskiego, iż stworzył on szkołę naukową w zakresie technik i technologii oczyszczania powietrza z pyłów drzewnych. Stał się też uznanym w kręgach naukowych i technicznych specjalistą w tej dziedzinie. To wielce nobilitujące stwierdzenie ma pokrycie w bogatym dorobku publikacyjnym, w zdecydowanej większości o ściśle ukierunkowanej problematyce oraz w przeprowadzonych pod jego opieką trzech przewodach doktorskich, których podstawą były rozprawy obejmujące jednoznacznie ze sobą powiązane problemy szczegółowego opisu procesów odpylania filtracyjnego w różnych warunkach ich przebiegu. Opisywana tematyka jest treścią czterech wypromowanych doktoratów oraz przeważającej części 72 prac magisterskich, których promotorem był prof. Stanisław Dolny.

Jego dokonania publikacyjne, w większości samodzielne, obejmują 50 rozpraw oraz artykułów naukowych i niemal drugie tyle tekstów o charakterze popularno¬naukowym. Ważną pozycją jest też ponad 100 opracowań naukowo-badawczych i naukowo-technicznych w większości wykorzystanych praktycznie. Do tego należy dodać około 20 ekspertyz i opinii oraz osiem świadectw racjonalizatorskich, w całości dotyczących konkretnych problemów technicznych. Czołowe miejsce w dorobku naukowym i dydaktycznym zajmuje wielokrotnie wznawiany podręcznik, zawierający monograficzne przedstawienie problematyki transportu pneumatycznego i odpylania w przemyśle drzewnym. Pozycja ta, wraz trzema opracowaniami na temat projektowania zakładów przemysłu drzewnego, od chwili pierwszego wydania jest niezmiennie przydatną pomocą w wykładanych przedmiotach i ćwiczeniach.

Aktywność zawodową prof. dr. hab. Stanisława Dolnego dokumentują pełnione funkcje, związane bezpośrednio z zatrudnieniem: kierownika Zakładu Projektowania Systemów Przemysłowych w latach 1984-1989 i 1992-2013, kierownika Katedry Inżynierii Środowiska Pracy w latach 2000-2009 i prodziekana ds. nauki Wydziału Technologii Drewna, przez dwie kadencje, w latach 2002-2008. Profesor pełnił też funkcje o innym charakterze - sekretarza Komisji Technologii Drewna Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1980-2011) i członka Kolegium Redakcyjnego Roczników Akademii Rolniczej w Poznaniu w serii Technologia Drewna (2001-2011). Przewodniczył i uczestniczył też w pracach licznych zespołów i komisji działających regulaminowo i doraźnie na rzecz Wydziału i Uczelni.