Przemysł drzewny obawia się rezygnacji Lasów Państwowych z certyfikacji FSC

Lasy Państwowe jako jedne z pierwszych w Europie uzyskały certyfikat FSC. Pierwsze audyty w polskich lasach przeprowadzono w 1997r. W 2001r. certyfikat posiadało 7 regionalnych dyrekcji, a certyfikowane polskie 2,5 mln ha lasów stanowiło pokaźny udział wśród wszystkich poddanych certyfikacji przez Forest Stewardship Council powierzchni leśnych na świecie. W następnych latach certyfikat FSC uzyskały wszystkie dyrekcje i 100% zarządzanych przez Lasy Państwowe powierzchni leśnych. Swój udział w tej powszechnej certyfikacji lasów miał bez wątpienia przemysł drzewny: raz przez wywieranie nacisku na certyfikowanie surowca, a dwa przez jego finansowani, początkowo nawet jako bezpośrednio wspóifinasujący certyfikację, poźniej poprzez wyższe ceny płacone za drewno.

Mimo stosunkowo szybkiego i "mocnego" wejścia Lasów Państwowych w certyfikację FSC, to od początku głośne były również uwagi przeciwników certyfikacji w tym systemie: co do jego zasadności, kosztów, czy wymagań.

I to właśnie wymagania wobec sposobów prowadzenia gospodarki leśnej spowodowały, że w kolejnych latach pojawiły się problemy. Okazało się, że idealizowane "polskie leśnictwo" nie zawsze może spełnić coraz wyższe standardy certyfikacji.

Od 2008r. certyfikatu w systemie FSC nie posiada RDLP Krosno. W 2010r. certyfikat FSC utraciła RDLP Białystok i chociaż większość nadleśnictw tej dyrekcji odzyskało go w 2011r., to logo FSC do dziś nie mogą posługiwać się nadleśnictwa gospodarujące na terenie Puszczy Białowieskiej: Białowieża, Browsk i Hajnówka. (Dodatkowo, te trzy jednostki od 2018r. dodatkowo nie mogą posługiwać się certyfikatem PEFC.) Najnowszym przypadkiem utraty certyfikatu jest RDLP Łódź. Trwający od 2018r. spór pomiędzy audytorem i zarządem RDLP Łódź spowodował, że na początku stycznia 2021r. zawieszony został certyfikat FSC dla nadleśnictw wchodzących w skład tej dyrekcji Lasów Państwowych.

Tu warto zauważyć, że choć świadomość możliwości utraty certyfikatu przez RDLP Łódź była znana leśnikom od jesieni 2019r., to oficjalnie nabywców drewna o tym nie poinformowano. Podczas przetargów na 2021, jakie miały miejsce pod koniec ubiegłego roku, w opisach aukcji Lasy Państwowe zastrzegły jednak, że nie gwarantują dostaw drewna certyfikowanego. Niestety uwaga ta w żaden sposób nie został wyeksponowana i wielu nabywców zostało zaskoczonych brakiem FSC dla drewna kupowanego z nadleśnictw RDLP w Łodzi od stycznia tego roku.

W ostatnich dniach odbyło się spotkanie, podczas którego przedstawiciele Lasów Państwowych m.in. zaprezentowali uczestnikom porównanie systemów FSC i PEFC. Prezentacja akcentowała "wady" systemu FSC i "zalety" PEFC. Dla uczestniczących w spotkaniu przedsiębiorców to wskazówka, że Lasom Państwowym może nie zależeć na utrzymaniu certyfikacji w systemie FSC.

W związku z dotychczasowymi doświadczeniami oraz rosnącymi obawami o kierunek decyzji podejmowanych przez zarządzajacych Lasami Państwowymi, organizacje skupiające przedsiębiorstwa zajmujące się przerobem surowca drzewnego wystosowały do dyrektora generalnego PGL Lasy Państwowe pismo zawierające wspólne stanowisko w kwestii certyfikacji lasów w systemie FSC i PEFC. Treść pisma prezentujemy poniżej.

Poznań, 2021-02-25

Pan Dyrektor Generalny
Lasów Państwowych
dr inż. Andrzej Konieczny
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych w Warszawie
ul. Grójecka 127, 02-124 Warszawa

Szanowny Panie Dyrektorze,
W imieniu Stowarzyszenia Producentów Płyt Drewnopochodnych, Stowarzyszenia Papierników Polskich, Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego, Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli, Polskiego Komitetu Narodowego EPAL, Stowarzyszenia Producentów Drewnianej Architektury Ogrodowej „Lignum” chcielibyśmy wyrazić nasze zaniepokojenie dotyczące rozważanej przez PGL Lasy Państwowe zamiany dotychczas funkcjonujących systemów certyfikacji gospodarki leśnej.

Widzimy poważne zagrożenie związane z wycofaniem się przez Lasy Państwowe z systemu certyfikacji FSC.

Certyfikowane drewno z polskich Lasów Państwowych daje bardzo dużą przewagę konkurencyjną na rynkach światowych, wytwarzanym w Polsce meblom, płytom drewnopochodnym, wyrobom papierniczym, drewnianej architekturze ogrodowej, opakowaniom i innym wyrobom z drewna.

Polska jest europejskim i światowym liderem w produkcji mebli, płyt drewnopochodnych, opakowań drewnianych oraz drewnianej architektury ogrodowej.

Nasi klienci, zarówno zagraniczni jak i krajowi, wymagają od nas dostarczania wyrobów certyfikowanych. Część z nich wymaga certyfikatów w systemie FSC, który jest bardziej powszechny wśród klientów polskiego przemysłu drzewnego, a część również w systemie PEFC.

Obserwujemy, że z roku na rok rośnie liczba klientów zainteresowanych wyrobami certyfikowanymi. Trend ten jest szczególnie zauważalny w stosunku do wyrobów oznaczonych znakiem FSC. Niemniej jednak bardzo ważne jest dla naszych firm utrzymanie certyfikacji w obu systemach. Certyfikaty potwierdzające, że surowiec drzewny wykorzystywany podczas wytwarzania naszych produktów pochodzi z lasów zarządzanych w odpowiedzialny i zrównoważony sposób jest niezwykle istotnym, trudnym do przecenienia narzędziem marketingowym. W bardzo wielu przypadkach sprzedaż produktów bez wymaganych przez naszych klientów certyfikatów nie jest możliwa. Przerwanie łańcucha dostaw i tym samym utrata przez nasze firmy certyfikatów oznaczać będzie utratę klientów, którzy z pewnością znajdą dostawców z innych państw.

Certyfikat FSC z pewnością stawia przed podmiotami certyfikowanymi o wiele więcej wymagań niż inne systemy certyfikacji. Dotyczy to nie tylko nie tylko Lasów Państwowych ale również naszych firm certyfikowanych w ramach łańcucha dostaw (CoC). Jednak dla nas najważniejsze są oczekiwania naszych klientów, które musimy spełnić aby dostarczać im nasze produkty.

Jedną z przyczyn, która ma wpływ na obecną sytuację jest zawieszenie certyfikatu FSC dla Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Łodzi. Nie mamy wystarczającej wiedzy by wypowiadać się w zakresie merytoryki tego sporu. Oceniamy negatywnie opieszałość reakcji firmy audytorskiej. Naszym zdaniem jednak spór ten dotyczy dwóch podmiotów RDLP w Łodzi oraz firmy audytorskiej i nie powinien rzutować na całość certyfikacji Lasów Państwowych. Najbardziej poszkodowanymi w tej sprawie są przedsiębiorcy drzewni zaopatrujący się w drewno na terenie RDLP w Łodzi.

Z pewnością certyfikacja gospodarki leśnej przyniosła Lasom Państwowym wiele dodatkowych korzyści w postaci m.in. podwyższenia świadomości w zakresie bezpieczeństwa i prawa pracy, odpowiedzialności za powierzone zasoby przyrody i ich ochronę, podniesienie jakości konsultacji społecznych co wpływa niewątpliwie na poprawę transparentności procesów planowania i prowadzonej gospodarki.

Nie bez znaczenia jest także upowszechnienie informacji o istnieniu niezależnego systemu oceny gospodarki leśnej, której dobrowolnie poddaje się PGL Lasy Państwowe, zyskując dodatkowe argumenty w dyskusjach nad kompetencjami i efektami realizowanych działań.

W związku z powyższym apelujemy o podjęcie działań zmierzających do utrzymania certyfikatów FSC i PEFC we wszystkich Regionalnych Dyrekcjach Lasów Państwowych, które je do tej pory posiadały.

Z poważaniem,
W imieniu:
Stowarzyszenia Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce Stowarzyszenia Papierników Polskich
Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli Polskiego Komitetu Narodowego EPAL
Stowarzyszenia Producentów Drewnianej Architektury Ogrodowej „Lignum”

dr inż. Jędrzej Kasprzak
Prezydent Stowarzyszenia Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce

Do wiadomości:
Pan Jarosław Gowin Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Rozwoju, Pracy i Technologii Pan Michał Kurtyka Minister Klimatu i Środowiska
Pan Edward Siarka Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska,
Pełnomocnik Rządu ds. Leśnictwa i Łowiectwa
Pani i Panowie Dyrektorzy regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych – wszyscy
Krajowi reprezentanci FSC International
PEFC Polska