Pilarka dla leworęcznych?

Współczesna pilarka to urządzenie skonstruowane z myślą o ludziach, którzy prawą ręką piszą, trzymają łyżkę podczas jedzenia i chwytają klamki. Ci, którym natura jako dominujące dała lewe ramię i dłoń, stanowią według badań ok. 8-10% każdej społeczności. Zapewne również co dziesiąty drwal, kiedy po raz pierwszy chwytał pilarkę, miał wrażenie, że to pokracznie skonstruowana maszyna. Brak symetrii w konstrukcji pilarki mocno daje się we znaki.

Trzeba się przystosować
Tadeusz Moskalik z warszawskiej SGGW co roku prowadzi ze studentami zajęcia praktyczne z pozyskiwania drewna. Zwykle kilka osób nie wie, jak się zabrać za pilarkę. - Kombinują jak ułożyć ręce, ale dość szybko się przystosowują - mówi Moskalik.

Bo też nie pozostaje im nic innego jak się przystosować. Musieli zresztą przyzwyczaić się do setek innych rzeczy: samochodowej stacyjki, nożyczek, różnego rodzaju trzonków, aparatów fotograficznych...

Piotr Mroczkowski, który pracuje w firmie leśnej działającej na terenie Nadleśnictwa Olsztynek, dobrze to rozumie. Choć pisze prawą ręką, narzędzia, których obsługa wymaga użycia siły, chwyta w lewą dłoń. Tak też jest z pilarką - prawa ląduje na kabłąku u góry, lewa trzyma uchwyt z gazem. - Podczas ścinki albo przeżynki nie ma problemu - mówi Mroczkowski. - Gorzej jest z okrzesywaniem. Wtedy czuję, że ta piła jakby nie dla mnie zrobiona.

Na australijskiej stronie internetowej, na której dyskutują użytkownicy pilarek (www.woodworksforums.ubeat.com.au), ktoś podpisujący się ,Eastie" napisał: Jeśli nie możesz zdobyć sprzętu dla leworęcznych, masz dwie możliwości - albo nauczyć się obsługi tą ręką, która nie dominuje, albo używać sprzętu ze skrzyżowanymi rękoma (kto wie jak się to robi?) - obie niosą ze sobą oczywiste problemy i ryzyko.

Czy rzeczywiście używanie pilarki skonstruowanej dla praworęcznych może być problemem dla leworęcznych? Z pewnością najtrudniejsze będą początki. Dawne pilarki, jak np. rosyjska Tajga, były tak skonstruowane, że nie miało to znaczenia. Współczesne maszyny, które specjaliści od ergonomii przez dziesiątki lat doprowadzili do perfekcji, leworęcznym nie sprzyjają. Ich kształt, rozmieszczenie uchwytów, dźwigni i przycisków dostosowane są do potrzeb osób praworęcznych. A kiedy praca przebiega w niekomfortowych warunkach, łatwiej o wypadek.

Aby lepiej uzmysłowić sobie jak to jest, spróbujmy jako reprezentanci praworęcznej większości, chwycić pilarkę odwrotnie, tzn. prawą dłonią za kabłąk i lewą za uchwyt z gazem (przymknijmy oko na to, że instrukcja użytkowania pilarki dopuszcza tylko odwrotny układ podczas pracy). I jak, wygodnie? No, to teraz którą stroną ciąć? Ręce się skrzyżowały, pilarka wyraźnie ,nie leży", a włącznik ssania zdecydowanie nie z tej strony. No i do tego łańcuch niebezpiecznie blisko ciała. Kiedy wreszcie uda się coś przeciąć, trociny lecą prosto na nas. Te mankamenty potwierdza leworęczny Piotr Mroczkowski i dodaje - Ale kiedy próbuję pracować tak, jak wszyscy (to znaczy praworęczni, przyp. RZ), wtedy czuję się jeszcze mniej bezpiecznie.

Przypomnijmy też sobie, jak trudno pracować, kiedy staniemy do roboty "nie z tej strony". Szybciej się męczymy, czujemy dyskomfort psychiczny. Albo jak bardzo denerwuje włącznik, który znajduje się nie po tej stronie drzwi. Leworęczni borykają się z tym o wiele częściej.
Specyficzną pracę wykonują pilarze zajmujący się pielęgnacją drzew na wysokości.

Znany z łamów Drwala Marcin Leszczyński, który profesjonalnie zajmuje się arborystyką, opowiada - W warunkach, kiedy wisisz na linie pomiędzy konarami, operujesz pilarką na wszelkie możliwe sposoby, trzymając ją to lewą, to prawą ręką. Jednak na ziemi podobnej ekwilibrystyki wykonywać nie ma potrzeby.

Na lewo dwa razy drożej
Badając rynek pilarek odkrywamy, że niestety żadna z firm nie produkuje maszyn przeznaczonych specjalnie dla leworęcznych. Czy skonstruowanie pilarki, która będzie lustrzaną kopią tych powszechnie używanych, jest niemożliwe? Oczywiście, jest możliwe. Jednak to znacznie bardziej skomplikowane niż uzyskanie jej odbicia w lustrze. Specjaliści z firmy Stihl przekonują, że przy obecnym zaawansowaniu technologicznym, wymagałoby to zupełnie nowej linii produkcyjnej. Korpus, wał napędowy i wiele innych części należałoby wykonać według zupełnie innego wzoru.

Sięgnijmy raz jeszcze na australijską stronę internetową dla drwali. Ciekawą opinię wygłosił tu ktoś, podpisujący się ,reuelt": Jeśli leworęczni mogliby używać skonstruowanych dla nich pił tarczowych i pilarek, ten sprzęt trzeba by trzymać z daleka od 85-90% reszty ludzi, ponieważ narzędzia dla leworęcznych mogłyby być niebezpieczne dla osób praworęcznych.

- Taka pilarka musiałaby kosztować z pewnością dwukrotnie więcej - przypuszcza Tadeusz Moskalik i dodaje, że na razie nie spotkał się z badaniami na temat wydajności pracy, bezpieczeństwa, techniki i ergonomii maszyn dla leworęcznych pilarzy.

Firmy i dilerzy przyznają, że nikt nie zgłasza takiego problemu. Stąd też raczej nie myślą o tym, by zrobić nie lewy w końcu interes na produkcji pilarek dla leworęcznych. - Jeśli urządzenie będzie znacznie droższe, to czy drwale przyzwyczajeni do pracy standardowym sprzętem kupią coś takiego? - powątpiewa jeden ze specjalistów Stihla.

Jednak Piotr Mroczkowski, któremu trudno się przystosować do rozwiązania powszechnie uznanego za standard, mówi, że chętnie kupiłby takie urządzenie, a dopłata rzędu kilkuset złotych nie byłaby przeszkodą.

Choć leworęczni drwale nie mają dwóch lewych rąk, to jednak w kwestii przystosowania do ich potrzeb podstawowego narzędzia pracy, mają prawo czuć się, jakby wstali lewą nogą. Czyż nie tak?

Jesteś leworęcznym drwalem? Napisz nam o swoich doświadczeniach: drwal@oikos.net.pl lub Drwal, skr. pocz. 54, 00-973 Warszawa.