Zaostrzenie przepisów dotyczących nielegalnego handlu drewnem

Projekt dotyczy obowiązku sprawdzania legalności produktów drzewnych przez wszystkich przedsiębiorców w łańcuchu dostaw. Jednym z głównych wymagań jest „dostarczanie przez przedsiębiorców podstawowych informacji na temat źródła produktów, kraju oraz lasu, z którego pochodzą. Konieczne będzie również ujawnienie przedsiębiorcy, który dostarczył drewno i jego odbiorcy, w ramach systemu identyfikacji”.

Parlament Europejski proponuje ponadto ustanowienie systemu monitorowania. System służyć ma kontroli przestrzegania przepisów przez przedsiębiorców i nakładaniu surowych kar na tych, którzy łamią prawo. Wpłynęłoby to również na przyjęcie przez UE specjalnych przepisów dotyczących „drewna wysokiego ryzyka”, pochodzącego np. z kraju o wysokim poziomie korupcji.

Należyta staranność
Wcześniejszy projekt przedłożony parlamentowi UE opierał się na koncepcji tzw. „należytej staranności” („Due diligence”). „Należyta staranność” nie była jasno zdefiniowana i dotyczyła wyłącznie przedsiębiorców wprowadzających produkty drzewne na rynek UE po raz pierwszy. Tym samym zwalniało to od odpowiedzialności większość handlarzy drewnem.

Projekt wywołał krytykę ze strony organizacji pozarządowych, które uznały, że proponowane środki nie okażą się wystarczające. Organizacja pozarządowa EIA nazwała projekt „należytą niesolidnością”, a WWF określiła go jako „jałowy”.
Obecny projekt, odwołujący się do bardziej zdecydowanych środków i zaaprobowany już przez Parlament Europejski, nie wywołuje sprzeciwu organizacji pozarządowych.

W ubiegłym tygodniu koordynator europejskiej polityki leśnej Greenpeace, Sebastien Risso, powiedział: „Dzisiejsze głosowanie stanowiło kolejny krok w stronę wyeliminowania nielegalnego drewna z ryku UE. Koncerny staną się odpowiedzialne za produkty, które sprzedają. Zmniejszy się negatywny wpływ środowiskowy i społeczny UE związany ze światową gospodarką leśną”.
Konfederacja Europejskiego Przemysłu Papierniczego (CEPI) również poparła rozwojowy projekt. Organizacja przypominała przy okazji, że już wcześniej przyjęła dobrowolny program unikania nielegalnego drewna w przemyśle papierniczym.

Kolejny krok
W czerwcu Rada UE ds. Rolnictwa zbierze się by przedyskutować przedłożony projekt przepisów. Przepisy wejdą w życie tylko pod warunkiem zaakceptowania ich przez Komisję UE.
Zdania będą prawdopodobnie podzielone. Jedną z kluczowych kwestii jest sprawa wpływu przepisów na blisko 16 milionów posiadaczy niewielkich własności leśnych w Europie. W oświadczeniu z 9 marca 2009 Konfederacja Europejskich Właścicieli Leśnych (CEPF) postulowała wyłączenie spod działania ustawy właścicieli niewielkich lasów.
Jedną z osób popierających bardziej restrykcyjne podejście do handlu nielegalnym drewnem jest duński Minister Ochrony Środowiska, Troels Lund Poulsen, który powiedział: „Cieszę się, że parlament UE określił dzisiaj jasno, że również zależy mu na zradykalizowaniu projektu Komisji. (...) Odpowiedni zakaz nielegalnego handlu drewnem wyśle zrozumiały sygnał zarówno do konsumentów, handlarzy, jak i do producentów nielegalnego drewna”.
Według Jonasa Fredsteda, doradcy ds. polityki leśnej duńskiego Ministerstwa Ochrony Środowiska, Dania aktywnie wspiera tą strategię w negocjacjach rady i liczy na poparcie innych krajów członkowskich UE.

Surowe środki do zwalczania poważnych problemów
Parlament Europejski podkreśla wagę i rozmiary problemów związanych z nielegalnym handlem drewnem, jasno uzasadniając potrzebę odwołania się do zdecydowanych środków prawnych:
Co roku znika około 13 milionów hektarów lasów tropikalnych (obszar wielkości Grecji).
Deforestacja jest głównym czynnikiem powodującym zmiany klimatyczne i związana jest z około 20 % globalnej emisji dwutlenku węgla.
Szacuje się, że od 20 do 40 % globalnej przemysłowej produkcji drewna opiera się na nielegalnych źródłach.
W oświadczeniu dotyczącym projektu Parlamentu Europejskiego Anke Schulmeister, specjalista ds. Polityki Leśnej WWF, powiedziała: „Jako główny producent i importer drewna UE pełni kluczową rolę w zachowaniu lasów na skalę światową. Właściwym krokiem jest wymaganie od firm wprowadzenia systemów potwierdzających, że drewno, które sprzedają jest legalne, a jego produkcja pozostaje w zgodzie z wymogami ochrony środowiska i prawami lokalnej ludności. Idzie to w parze z odpowiednimi sankcjami”.

Polityka UE mająca na celu zwalczanie nielegalnej wycinki drewna i związanego z nią handlu została określona w 2003 roku, wraz z projektem FLEGT (Forest Law Enforcement Governance and Trade Action Plan). Projekt dotyczy wzmocnienia restrykcji związanych z gospodarką leśną.

Źródło:
Parlament Europejski, CEPI, EIA, Greenpeace, WWF , CEPF i Duńskie Ministerstwo Ochrony Środowiska.