Feromony chronią lasy przed szkodnikami

FASCYNUJĄCE SUBSTANCJE
Feromony są to aktywne fizjologicznie substancje chemiczne produkowane zarówno przez zwierzęta, jak i rośliny. Dotychczas ich obecność wykryto u ponad tysiąca gatunków owadów, ok. 500 gatunków innych zwierząt, kilkudziesięciu roślin, a także u drożdży i bakterii.
Zadaniem feromonów jest wywieranie wpływu na zachowanie i rozwój osobników tego samego gatunku. Decydują one o przebiegu tak podstawowych czynności jak rozmnażanie, odżywianie, organizacja życia społecznego, odnajdywanie „znajomych” osobników, obronność czy znakowanie terytoriów polowania. Zakres działania feromonów wynosi od 0,6 cm do blisko jednego kilometra.
(...)
PACHNĄCA BROŃ
Już w latach 60-tych ubiegłego stulecia dostrzeżono możliwość wykorzystania tych niezwykłych substancji do ochrony przed szkodnikami, a w latach 80-tych oparte na feromonach pułapki z powodzeniem stosowano w zagrożonych wyginięciem lasach skandynawskich. Naukowców zachwyciła oferowana przez nie możliwość zwalczanie ściśle określonego gatunku owadów, w wybranej fazie rozwoju, np. poprzez zapobieganie zapłodnieniu, utrudnianie złożenia jaj, hamowanie przepoczwarzenia. Żadne inne środki nie posiadają takich właściwości.
Także w Polsce zaczęto prowadzić badania w tym kierunku. Przodującym ośrodkiem stał się, działający przy Instytucie Chemii Fizycznej PAN, Zakład Doświadczalny Chemipan. Do 2006 r. w opracowano w nim pułapki feromonowe przeciwko prawie 40 różnym gatunkom szkodników, np.: motylom, kornikom czy chrząszczom naziemnym.
(...)
Pułapki mają postać specjalnych pojemników, wewnątrz których umieszcza się feromon. Zwabione przez niego owady wchodzą do wnętrza pojemniczka i zostają w nim uwięzione. Następnie zawartość pułapki jest usuwana przez ludzi i bądź przewożona w inne miejsce. W zależności od gatunku stosuje się kilka typów pułapek feromonowych (segmentowe, ekranowe, rurowe, lejkowe.)
Najważniejszym etapem, według dr Raczko, jest jednak wyprodukowanie syntetycznego feromonu. „Jeżeli skład któregoś z nich jest znany, sięgamy do literatury i na jej podstawie syntetyzujemy własny produkt. Jeżeli nie, całą procedurę wykonujemy sami – począwszy od złapania owada, przez analizę składu jego feromonów i stworzenia własnej substancji, aż po próby w terenie”.

REKLAMA