Lasy społeczne - Pilotażowy projekt objął 158 tys. ha lasów

Na czym polega koncepcja lasów społecznych?

Zgodnie z założeniami Ministerstwa Klimatu i Środowiska, lasy społeczne to tereny leśne o dominującej funkcji społecznej - mają służyć rekreacji, edukacji przyrodniczej, ochronie zasobów wodnych, bioróżnorodności i zdrowiu publicznemu. Projekt koncentruje się na terenach wokół miast, które są często użytkowane przez mieszkańców, i w których presja społeczna na ograniczenie cięć jest szczególnie wysoka.

Wyznaczenie takich lasów ma być odpowiedzią na potrzeby mieszkańców aglomeracji, ale równocześnie może ograniczyć dostępność powierzchni, na których prowadzona jest klasyczna gospodarka leśna. Z tego względu inicjatywa budzi zróżnicowane reakcje - od poparcia organizacji ekologicznych po obawy zgłaszane przez przemysł drzewny i leśników.

Proces wyznaczania lasów o wiodącej funkcji społecznej wokół czternastu arbitralnie wyznaczonych miast (Bielska Białej, Gdańska-Gdyni-Sopotu, Katowic, Kielc, Krakowa, Łodzi, Poznania, Szczecina, Torunia-Bydgoszczy, Warszawy, Wrocławia) Ministerstwo Klimatu i Środowisko Lasy zapoczątkowało w ubiegłym roku. W założeniu powierzchnia "lasów społecznych" miała zostać wyznaczona w drodze konsultacji z wszystkimi interesariuszami i być wynikiem wypracowanego kompromisu. Niestety braki merytoryczne (jak chociażby wciąż nie ustalona definicja lasów społecznych, czy prowadzenie konsultacji przez Lasy Państwowe będące jedną z zainteresowanych stron), brak analiz (np. dotyczących tego, jak proponowane zmiany wpłyną na gospodarkę leśną i sytuację lokalnego przemysłu drzewnego), sprzeczne oczekiwania (od całkowitego zaprzestania pozyskania drewna do negowania potrzeby jakichkolwiek zmian) oraz krótki termin na przeprowadzenie procesu konsultacji wyznaczony przez MKiŚ sprawił, że nie we wszystkich miastach proces konsultacji został zakończony, lub ich efekt nie zadowolił MKiŚ.

Lasy społeczne - Pilotażowy projekt objął 158 tys. ha lasówFot. MKiŚ

158 tys. ha w programie pilotażowym lasów społecznych

Jak poinformowano podczas konferencji prasowej, projekt pilotażowy obejmie 158 tys. ha lasów zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe.

W miastach, w których osiągnięto porozumienie co do obszaru, nie wyznaczano dodatkowych lasów społecznych. Obszar jest tożsamy z uzgodnionym przez uczestników procesu, a modyfikacje dotyczą jedynie korekty obszarów na podstawie uwag zgłoszonych przez MON, struktury własnościowej lub cech wydzieleń (np. usunięcie powierzchni nieleśnych). W miastach, gdzie nie udało się osiągnąć porozumienia co do zasięgu lasów społecznych, MKiŚ przyjęło własne rozstrzygnięcia. 

Według przekazu ministerstwa, punktem odniesienia dla wyznaczenia lasów społecznych w miastach, w których nie osiągnięto ostatecznego porozumienia co do obszaru, były wnioski z analizy wyznaczania lasów społecznych dla innych miast, w których takie porozumienie osiągnięto. Przedmiotem takiej analizy były wszystkie propozycje lasów społecznych zgłoszone przez uczestników procesu i zamieszczone w raportach. Proponując rozstrzygnięcia dążono do ujednolicenia podejścia do określania zasięgu lasów społecznych dla poszczególnych aglomeracji. W pierwszej kolejności identyfikowano dodatkowe lasy społeczne w buforze 10 km od granic administracyjnych miast, w szczególności kompleksy leśne, w których znajdują się uzgodnione lasy społeczne. Za punkt odniesienia przyjęto wskaźnik liczby mieszkańców miast przypadających na hektar lasu społecznego. W miastach, w których uzgodniono zasięg lasów społecznych, wskaźnik ten wynosi 44 osoby na ha lasu społecznego. W przypadku braku możliwości osiągnięcia zbliżonego wskaźnika w ramach bufora 10 km dobierano lasy społeczne poza buforem, kierując się przesłanką faktycznego intensywnego użytkowania kompleksów leśnych przez społeczeństwo oraz dostępności komunikacyjnej. W analizach uwzględniono również inne materiały, np. ustalenia dotyczące lasów społecznych zawarte w planie urządzenia lasu (PUL) lub przygotowywanym PUL oraz opinie uczestników procesu.

Złożony i wieloetapowy proces

Realizacja pilotażu została zaplanowana na okres do lipca 2026r., a działania legislacyjne potrwają co najmniej do 2027r.  Na partnera merytorycznego projektu MKiŚ wybrało Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy. IOŚ-PIB to instytut resortowy, nadzorowanym przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, który w swojej działalności zajmuje się takimi zagadnieniami jak: jakość powietrza, gospodarka odpadami, zmiany klimatu, ochrona powierzchni ziemi, ochrona przed hałasem, zarządzanie emisjami, zrównoważony rozwój czy ekotoksykologia. W ramach projektu IOŚ-PIB ma odpowiadać za przygotowanie analityczne, koordynację działań lokalnych oraz zaprojektowanie modelu partycypacyjnego ustalania zasad gospodarowania w lasach społecznych.

Proces obejmie trzy etapy:
-Analizę dotychczasowych doświadczeń - eksperci IOŚ-PIB analizują raporty lokalnych zespołów, identyfikują bariery i trudności w uzgadnianiu zasięgu lasów społecznych oraz przygotowują rekomendacje.
-Opracowanie metod planowania partycypacyjnego - przygotowane zostaną zasady angażowania interesariuszy oraz metody dochodzenia do kompromisów dotyczących prowadzenia gospodarki leśnej.
-Ustalenie zasad gospodarowania w terenie - w 2026 roku zaplanowano warsztaty i spotkania w każdej z aglomeracji objętej projektem. Będą one prowadzone z udziałem przedstawicieli Lasów Państwowych, samorządów, mieszkańców i innych podmiotów.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zamierza uregulować status lasów społecznych w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, m.in. poprzez zmianę odpowiednich ustaw.

Dotychczasowe analizy prowadzą m.in. do zaprojektowania rozwiązania polegającego na utworzeniu nowej podkategorii lasu ochronnego, dedykowanej lasom, które mają szczególne znaczenie dla społeczeństwa. Rozpoczęliśmy już prace nad przygotowaniem odpowiednich zmian legislacyjnych.

Harmonogram prac nad lasami społecznymi wyznaczony przez MKiŚ

2024.07 - 2025.11
Rozpoczęcie pilotażu. Prace lokalnych zespołów dla miast: Bielsko-Biała, Katowice, Kraków, Łódź, Poznań, Szczecin, Bydgoszcz i Toruń, Wrocław, Gdańsk, Sopot i Gdynia, Kielce oraz Warszawa. Przekazanie raportów do Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

2024.12 - 2025.02
Analiza na poziomie Ministerstwa Klimatu i Środowiska raportów z prac zespołów ds. wyznaczenia lasów o wiodącej funkcji społecznej (dalej: lasy społeczne). Kierunkowe decyzje kierownictwa MKiŚ dotyczące dalszego procedowania.

2025.03 - 2025.05
Prace eksperckiej grupy roboczej Ministerstwa Klimatu i Środowiska nad opracowaniem wytycznych dotyczących zasad prowadzenia gospodarki leśnej w lasach społecznych. Przygotowanie projektu wytycznych, które będą podstawą dalszych uzgodnień.

2025.03 - 2025.05
Prace geomatyków Lasów Państwowych i Ministerstwa Klimatu i Środowiska nad przygotowaniem danych przestrzennych dla kryteriów przyrodniczych określonych w Wytycznych i Rekomendacjach Ogólnopolskiej Narady o Lasach na obszarze objętym pilotażem. Wstępna identyfikacja na podstawie baz danych lasów o szczególnych walorach przyrodniczych.

2025.04
Cykl spotkań z nadleśnictwami i regionalnymi dyrekcjami Lasów Państwowych biorącymi udział w pilotażu, omówienie zasięgu technicznych aspektów dotyczących zasięgu lasów społecznych.

2025.04 - 2025.06
Finalizacja prac Ministerstwa Klimatu i Środowiska nad zasięgiem lasów społecznych w miastach objętych pilotażem, w tym uwzględnienie uwag zgłoszonych przez Ministerstwo Obrony Narodowej.
Zebranie opinii uczestników procesu na temat projektu wytycznych dotyczących zasad prowadzenia gospodarki leśnej w lasach społecznych.

2025.06 - 2027.03
Prace Ministerstwa Klimatu i Środowiska nad zmianami legislacyjnymi, które wprowadzą do ustawy o lasach oraz aktów wykonawczych pojęcie lasów społecznych oraz określą ogólne zasady ich tworzenia i zagospodarowania.

2025.06
Przekazanie przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska do Lasów Państwowych oraz publikacja rozstrzygnięć dotyczących obszaru lasów społecznych dla miast: Warszawa, Kraków, Gdańsk-Sopot-Gdynia, Wrocław, Łódź, Poznań, Katowice, Bydgoszcz-Toruń, Szczecin, Bielsko-Biała, Kielce.

Informacje dotyczące rozstrzygnięcia znajdują się w zakładce Mapy poszczególnych lasów społecznych. 

2025.06 - 2025.09
Przygotowanie pakietu tymczasowych środków zabezpieczających. Przekazanie przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska do Lasów Państwowych pisma dotyczącego tymczasowego zabezpieczenia obszaru projektowanych lasów społecznych. Więcej informacji w komunikacie. 

Przygotowanie przez DGLP i przekazanie do MKiŚ informacji na temat planowanych do wdrożenia modyfikacji prospołecznych w poszczególnych nadleśnictwach objętych pilotażem, w tym środków zabezpieczających walory przyrodnicze (do 30. września 2025).

2025.07 - 2026.12
Identyfikacja lasów o szczególnych walorach przyrodniczych. Przekazanie przez MKiŚ do Lasów Państwowych, wstępnie zidentyfikowanych na podstawie baz danych, które spełniają kryteria przyrodnicze wypracowane w ramach Ogólnopolskiej Narady o Lasach. Weryfikacja terenowa na poziomie nadleśnictw. Przygotowanie propozycji lasów o szczególnych walorach przyrodniczych, które będą pełniły funkcję rusztu przyrodniczego w lasach społecznych.

2025.10 - 2025.11
Przeprowadzenie przez IOŚ-PIB konsultacji społecznych raportu zawierającego wnioski z dotychczasowych doświadczeń. Konsultacje będą procesem otwartym, a informacja o ich prowadzeniu będzie publicznie dostępna. 

Konsultacje będą trwały przynajmniej 30 dni. Wszystkie zgłoszone podczas konsultacji społecznych uwagi i wnioski zostaną opublikowane w opracowanym podsumowaniu zawierającym informację o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa. Raport końcowy zawierający wnioski dotyczące dotychczasowych prac zostanie odpowiednio zmodyfikowany.

2025.07 - 2025.08
Analiza raportów z prac zespołów aglomeracyjnych przez IOŚ-PIB. Identyfikacja problemów i barier w procesie dotychczasowego wyznaczania lasów społecznych. Na podstawie wyników prac analitycznych opracowana zostanie przez IOŚ-PIB mapa problemów, barier oraz ryzyk na jakie natrafia proces projektowania lasów społecznych.

2025.09
Organizacja przez IOŚ-PIB otwartych webinariów, których celem będzie dyskusja na temat problemów, barier i ryzyk, na jakie natrafia projektowanie lasów społecznych w modelu partycypacyjnym. Webinaria zostaną zrealizowane w formule otwartej i będą dostępne dla wszystkich zainteresowanych osób, niezależnie od dotychczasowego zaangażowania w pilotaż. 

2025.09 - 2025.10
Opracowanie przez IOŚ-PIB raportu zawierającego wnioski z dotychczasowych doświadczeń, z uwzględnieniem propozycji sposobów ograniczania barier, rozwiązywania identyfikowanych problemów i minimalizowania ryzyk na jakie natrafia projektowanie lasów społecznych w modelu partycypacyjnym.

2025.10 - 2025.11
Przeprowadzenie przez IOŚ-PIB konsultacji społecznych raportu zawierającego wnioski z dotychczasowych doświadczeń. Konsultacje będą procesem otwartym, a informacja o ich prowadzeniu będzie publicznie dostępna. 

Konsultacje będą trwały przynajmniej 30 dni. Wszystkie zgłoszone podczas konsultacji społecznych uwagi i wnioski zostaną opublikowane w opracowanym podsumowaniu zawierającym informację o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa. Raport końcowy zawierający wnioski dotyczące dotychczasowych prac zostanie odpowiednio zmodyfikowany.

2025.07 - 2025.12
Wypracowanie przez IOŚ-PIB metod i narzędzi ustalania zasad gospodarowania w lasach społecznych. Prace będą odwoływać się do wypracowanego przez zespół ekspercki projektu wytycznych dotyczących zasad prowadzenia gospodarki leśnej w lasach społecznych oraz opinii zebranych przez MKiŚ. Określone zostaną również reguły angażowania interesariuszy, a także założenia i zasady partycypacyjnego dochodzenia do rozstrzygnięć dotyczących zasad gospodarowania w lasach społecznych. 

2025.12
Organizacja przez IOŚ-PIB otwartych webinariów, których celem będzie przedstawianie podejścia do ustalania zasad gospodarowania w lasach społecznych oraz dyskusja nad nimi. Webinaria realizowane będą w formule otwartej i będą dostępne dla wszystkich zainteresowanych osób, niezależnie od dotychczasowego zaangażowania w pilotaż.

2025.12 - 2026.01
Opracowanie przez IOŚ-PIB metod i narzędzi ustalania zasad gospodarowania w lasach społecznych na podstawie wniosków z prac analitycznych oraz webinariów.

2026.01 - 2026.02
Przeprowadzenie przez IOŚ-PIB konsultacji społecznych wypracowanych metod i narzędzi ustalania zasad gospodarowania w lasach społecznych.

2026.02 - 2026.03
Przeprowadzenie przez IOŚ-PIB warsztatów on-line dla przedstawicieli PGL Lasów Państwowych. Przedstawienie i wyjaśnienie wypracowanego podejścia do planowania lasów społecznych w modelu partycypacyjnym oraz prezentacja dobrych praktyk w tym zakresie.

2026.02 - 2026.03
Przeprowadzenie przez IOŚ-PIB warsztatów dla facylitatorów w celu odpowiedniego przygotowania ich do dokończenia procesu partycypacyjnego w miastach objętych pilotażem. Warsztaty te posłużą do wymiany doświadczeń i zapewnienia spójnego podejścia do dokończenia procesu planowania lasów społecznych.

2026.04 - 2026.06
Przeprowadzenie przez IOŚ-PIB partycypacyjnego procesu ustalania zasad gospodarowania w lasach społecznych w poszczególnych miastach. Działanie to będzie polegało na przeprowadzeniu spotkań terenowych i warsztatów stacjonarnych. Przygotowane zostaną materiały, w tym dokumentacja kartograficzna na potrzeby prac. W pracach uwzględnione zostaną wyniki prac lokalnych zespołów z roku 2024 oraz wstępna propozycja lasów o szczególnych walorach przyrodniczych. Prace będą one odwoływać się do wypracowanych metod i narzędzi ustalania zasad gospodarowania w lasach społecznych.

2026.04 - 2026.07
Opracowanie przez IOŚ-PIB raportu końcowego z procesu pilotażu. Elementem raportu będą wnioski oraz rekomendacje dotyczące docelowych zasad wyznaczania lasów społecznych oraz ustalania sposobów gospodarowania w nich.

2026.08 - 2027.08
Wdrożenie rekomendacji wypracowanych w procesie pilotażu na poziomie MKiŚ, DGLP oraz nadleśnictw objętych pilotażem.

Wielogłos interesariuszy i konieczność kompromisów

Dotychczasowe działania pokazały, że uzgodnienie zasad dla lasów społecznych jest procesem trudnym i czasochłonnym. Wśród interesariuszy znajdują się bowiem podmioty o często sprzecznych oczekiwaniach - od organizacji ekologicznych postulujących ochronę lasów przed wyrębem, przez mieszkańców domagających się lepszej dostępności terenów zielonych, po przemysł drzewny, dla którego ograniczenie pozyskania drewna stanowi poważne wyzwanie gospodarcze.

Potencjalne skutki dla przemysłu i gospodarki leśnej

158 tys. ha  stanowi około 2,2% ogólnej powierzchni lasów Skarbu Państwa zarządzanych przez PGL Lasy Państwowe. Choć w skali kraju to nieznaczna wielkość, lokalnie są to znaczące obszary, obejmujące w skrajnym przypadku 97% powierzchni leśnej nadleśnictwa. 

Choć MKiŚ zapewnia, że wyznaczenie lasów społecznych nie będzie tożsame z zaprzestaniem gospodarki leśnej oraz całkowitym zaprzestaniem pozyskania drewna, to gospodarka leśna na tych obszarach ulegnie istotnej zmianie. Według aktualnie przekazywanych informacji dopuszczalne będzie pozyskiwanie drewna wynikające jedynie z konieczności zapewnienia trwałości ekosystemów leśnych, ich pielęgnacji, realizacji planów ochrony czy działań związanych z bezpieczeństwem publicznym.  

Dla sektora leśnego i drzewnego projekt może oznaczać realne ograniczenia. Wskazywane są m.in.:
- zmniejszenie dostępnych powierzchni do pozyskania drewna w nadleśnictwach objętych pilotażem 
- konieczność dostosowania planów urządzenia lasu;
- wzrost kosztów pozyskania surowca drzewnego związany z wdrażaniem rozwiązań prospołecznych;
- ryzyko utraty przewidywalności i stabilności zaopatrzenia w surowiec.

Obszar lasów społecznych w poszczególnych nadleśnictwach:

• RDLP Poznań  - nadleśnictwa: Babki - 50%, Konstantynowo - 27%, Łopuchówko - 20%,
• RDLP Toruń - nadleśnictwa: Żołędowo 44%, Bydgoszcz 30%, Toruń 12%, Solec Kujawski 5%, Cierpiszewo 4%, Dobrzejowice 2%, Gniewkowo 1%,
• RDLP Katowice - nadleśnictwa: Katowice 94%, Bielsko 51%, Kobiór 9%, Chrzanów 5%, Siewierz 3%,
• RDLP Radom - Nadleśnictwo Kielce 21%.
• RDLP Kraków - nadleśnictwa: Niepołomice 88%, Krzeszowice 41%, Myślenice 16%, Miechów 12%.
• RDLP Łódź - nadleśnictwa: Grotniki 42%; Brzeziny 27%, Kolumna 18%,
• RDLP Szczecin - nadleśnictwa: Gryfino 39%, Trzebież 14%, Kliniska 12%,
• RDLP Gdańsk - Nadleśnictwo Gdańsk 92%,
• RDLP Warszawa - nadleśnictwa: Chojnów 97%, Celestynów 62%, Jabłonna 55%, Drewnica 26%.
• RDLP Wrocław - nadleśnictwa: Oborniki Śląskie 29%, Miękinia 20%, Oława 13%, Oleśnica Śląska 12%.

Na chwilę obecną MKiŚ nie przedstawiło żadnej analizy ani informacji dotyczącej możliwych skutków wdrożenia projektu lasów społecznych dla rynku surowca drzewnego.

17. czerwca br. wiceminister Mikołaj Dorożała skierował do dyrektora generalnego Lasów Państwowych pismo, w którym zobowiązał go do "tymczasowego zabezpieczenia lasów o szczególnym znaczeniu dla społeczeństwa, poprzez zapewnienie takiej organizacji prac związanych z pozyskaniem drewna w ramach obowiązujących planów urządzenia lasu, która umożliwi wzmocnienie funkcji pozaprodukcyjnych tych lasów do czasu wypracowania docelowych środków prawnych".

Zgodnie z treścią pisma, zabezpieczenie to powinno w szczególności polegać:
1) na obszarze lasów o wiodącej funkcji społecznej, zidentyfikowanych w ramach pilotażu, wskazanych w załączniku nr 1 do niniejszego pisma, na wdrożeniu następujących modyfikacji prospołecznych gospodarki leśnej:
- ograniczenie rębni zupełnych oraz cięć zupełnych,
- niestosowanie cięć zupełnych i cięć uprzątających w pasie o szerokości co najmniej 30 metrów od: granicy lasu, zabudowy mieszkaniowej, dróg, ścieżek i szlaków wykorzystywanych intensywnie przez społeczeństwo,
- niepozyskiwanie drewna: na stokach bardzo stromych ≥30° na obszarach górskich oraz stromych ≥20° na pozostałych obszarach oraz w buforze minimum 30 m od brzegów cieków i zbiorników wodnych, wskazanych w załącznikach do niniejszego pisma,
- zachowywanie w trakcie wykonywania cięć pielęgnacyjnych gatunków domieszkowych i biocenotycznych,
- pozostawianie w nienaruszonym stanie elementów zwiększających różnorodność krajobrazu: wąwozy, dolinki, skały, wydmy i inne elementy rzeźby terenu: okazałe głazy, wypływy i wysięki wód podziemnych, elementy kulturowe itp., wraz z otuliną drzewostanu,
- ograniczenie prac związanych z pozyskaniem drewna w miesiącach o najwyższej intensywności rekreacyjnego korzystania z lasu,
- zwracanie szczególnej uwagi w trakcie prowadzonych cięć pielęgnacyjnych i odnowieniowych na wygląd lasu bezpośrednio po zabiegach, tak, aby ślady wykonanych prac jak najszybciej ulegały zatarciu (szybkie wywożenie drewna po zabiegach, niepozostawianie pozostałości drewna po cięciach na ścieżkach i drogach leśnych, które utrudniłyby korzystanie z lasu, naprawa uszkodzonych szlaków operacyjnych i dróg);
2) na obszarze zidentyfikowanych w ramach pilotażu lasów o wiodącej funkcji społecznej oraz jednocześnie charakteryzujących się potencjalnie wysoką wartością przyrodniczą, wskazanych w załączniku nr 42 do niniejszego pisma, na przesunięciu prac związanych z pozyskaniem drewna na końcowy okres obowiązywania PUL.

Tymczasowe zabezpieczenie nie powinno ingerować w umowy na wykonanie usług leśnych zawarte przed dniem otrzymania niniejszego pisma. Podjęte działania zabezpieczające powinny uwzględniać w szczególności możliwość:
a) wykonywania prac, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o lasach, jak również wykonywania niezbędnych prac służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego oraz ochrony życia, zdrowia i mienia,
b) prowadzenia niezbędnych prac związanych z monitoringiem i prognozowaniem zagrożeń dla drzewostanów, także gdy metodyka wymaga ścinania drzew próbnych,
c) realizacji zadań wynikających z planów zadań ochronnych (PZO) dla obszarów Natura 2000 oraz rezerwatów przyrody,
d) realizacji remontów, napraw, utrzymania drożności istniejących rowów, jak również realizacji inwestycji w infrastrukturę istniejących dróg i szlaków, które są niezbędne do przemieszczania się ludności, transportu surowca drzewnego, oraz wykonywania przez uprawnione organy Państwa wszelkich działań wynikających z obowiązków tychże organów,
e) utrzymania infrastruktury krytycznej (gazociągi, rurociągi itp.) i linii energetycznych.

Jednocześnie zwracam się z prośbą o uwzględnienie, w zakresie w jakim jest to możliwe w obecnym stanie prawnym, rozstrzygnięć dotyczących zasięgu lasów o wiodącej funkcji społecznej wokół miast: Bielsko-Biała, Katowice, Kraków, Łódź, Poznań, Szczecin, Bydgoszcz i Toruń, Wrocław, Gdańsk i Sopot i Gdynia, Kielce oraz Warszawa, jak również wyników pozostałych uzgodnień, dla których wypracowano porozumienie w trakcie spotkań lokalnych zespołów aglomeracyjnych w roku 2024, oraz wskazanych powyżej modyfikacji prospołecznych (pkt. 1), na etapie opracowywania nowych planów urządzenia lasów.

Ponadto zwracam się z prośbą o dokonanie szczegółowej weryfikacji istniejących i opracowywanych PUL oraz przekazanie do MKiŚ w terminie do 30 września 2025 roku szczegółowej informacji na temat planowanych do wdrożenia modyfikacji prospołecznych w poszczególnych nadleśnictwach, o których mowa w pkt. 1, jak również środków zabezpieczających walory przyrodnicze, o których mowa w pkt. 2.

Kwestia otwarta - potrzebny bilans korzyści i strat

Należy brać pod uwagę, że obecne działania Ministerstwa Klimatu i Środowiska to pilotaż i według założeń w przyszłości ma objąć kolejne obszary leśne.

Choć idea lasów społecznych wpisuje się w szerszy trend zrównoważonego rozwoju i adaptacji do zmian klimatu, jej wdrożenie rodzi istotne pytania o równowagę między ochroną przyrody, potrzebami społecznymi a interesem gospodarczym. Pilotaż może stać się okazją do wypracowania nowych standardów planowania leśnego, ale jednocześnie może prowadzić do napięć na linii państwo-przemysł-społeczeństwo.

Decydujące będą nie tylko założenia projektu, ale sposób jego wdrażania - zwłaszcza umiejętność prowadzenia transparentnego dialogu i szukania kompromisów, które z jednej strony ochronią wartości przyrodnicze, z drugiej - zapewnią stabilność sektora leśno-drzewnego.