Drewno surowcem strategicznym - apel Lasów Państwowych do Ministerstwa Klimatu i Środowiska

"Lasy Państwowe dostarczają drewno głównie na polski rynek i są żywo zainteresowane tym, by pozostało ono w kraju i było przerabiane w Polsce" - poinformowano w komunikacie dotyczącym proponowanych zmian.

Według propozycji Lasów Państwowych należy dokonać zmian w Ustawie o Zachowaniu Narodowego Charakteru Strategicznych Zasobów Naturalnych Kraju oraz Ustawy o Ochronie Konkurencji i Konsumentów. Wnioskodawcy chcą wprowadzenia na okres 3 lat, tj. w okresie od 1. stycznia 2025 roku do 31. grudnia 2028 roku zakazu wywozu drewna pochodzącego z Polski poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym oraz Konfederacji Szwajcarskiej. Za złamanie tego zakazu postulują kary aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny w wysokości do 5 mln euro. Zdaniem leśników, taka zmiana przepisów pozwoli na zmianę trudnej dla polskiej branży drzewnej, a więc także dla gospodarki całego kraju, sytuacji.

-Pamiętajmy, że branża drzewna w Polsce wypracowuje 2,5 % naszego PKB, jest to więc (drewno), zwłaszcza, w dzisiejszych, niespokojnych czasach, zasób o charakterze strategicznym. Chcemy zrobić wszystko co możliwe, żeby nie był on eksportowany poza granice Unii Europejskiej - mówi Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych .

O uznanie drewna za surowiec strategiczny przedstawiciele przemysłu drzewnego apelują do kolejnych rządów praktycznie od początku XXIw. Niestety wszystkie dotychczasowe wystąpienia nie przyniosły żadnych efektów, podobnie jak zdecydowana większość innych wniosków składanych prze branżę na ręce kolejnych ministrów i premierów w ostatnich dziesięcioleciach.

-Wprowadzenie tych zmian leży w interesie polskiej gospodarki, a więc nas wszystkich. To ważne, żeby polskie drewno zostawało w kraju i by polskim przedsiębiorcom bardziej opłacało się przerabiać je w Polsce na gotowe produkty niż sprzedawać nieprzerobione za granicę - wskazuje Piotr Poziomski, prezydent Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego.  -Jeżeli tak by było, to szacujemy, że zysk dla naszej gospodarki byłby o 12 razy większy - dodaje.

Polska branża drzewna co roku odnotowuje deficyt drewna na poziomie od 3 do 4 mln m3, co w przeliczeniu stanowi od 2,22 do 2,96 mln ton tego surowca. By niedobór wyrównać, polscy przedsiębiorcy muszą kupować drewno za granicą. Tymczasem w ostatnich latach znacząco wzrósł eksport drewna okrągłego. Jak wynika z danych GUS, w latach 2019-2023 z Polski sprzedano za granicę 14,3 mln ton drewna. Najwięcej wyeksportowano do Niemiec - 5,3 mln ton, do przywoływanych często Chin trafiło 4 mln ton drewna, czyli 28% wyeksportowanego surowca. Pozostałe 5,1 mln ton trafiło do innych krajów - np. Czech, Litwy, czy Szwecji.

Należy tu przypomnieć, że znaczący przyrost eksportu drewna okrągłego miał miejsce po huraganie z 2017r. i w dużej mierze związany jest z przyznaniem przez Lasy Państwowe tzw. "historii zakupów" firmom, które pojawiły się wtedy na rynku drewna. Decyzję tę podjęto wbrew opinii i argumentom przedstawicieli przemysłu drzewnego, którzy taki rozwój sytuacji wtedy przewidywali.

Dziś leśnicy wskazują, że obecny udział sprzedaży do klientów zagranicznych stanowi jedynie 0,03% dochodów PGL Lasy Państwowe, a eksportem surowca drzewnego za granicę zajmują się pośrednicy. Zgodnie z prawem kupują oni drewno od Lasów Państwowych, po czym sprzedają je zagranicznym klientom. Według aktualnego stanu prawnego nie ma żadnych podstaw prawnych, by im tego zabronić.

Według przedstawicieli przedsiębiorców, skutecznym narzędziem ograniczenia wywozu z kraju nieprzetworzonego drewna byłaby zmiana zasad jego sprzedaży przez Lasy Państwowe. Według ich propozycji, należałoby w trakcie przetargów wprowadzić zasadę, że przy wyborze oferty znacząco ogranicza się wpływ zaproponowanej przez nabywcę ceny, a zwiększyć udział innych czynników - np. miejsca jego przerobu. Zmiany takie dotychczas nie zostały uwzględnione przez Lasy Państwowe.