Co warto wiedzieć o działce leśnej?

Działki leśne są zdecydowanie tańsze od gruntów przeznaczonych pod zabudowę. Zakup części lasu, chociaż wymaga dodatkowych formalności, nie wiele różni się od zakupu innego rodzaju gruntów. Las może nam służyć do wypoczynku na łonie natury, ale niektórzy decydują się na taki zakup z myślą o budowie domu jednorodzinnego wśród gęstej, naturalnej zieleni. Budowa domu na takiej działce jest jednak trudna ze względu na dodatkowe formalności i koszty, a w niektórych przypadkach w ogóle nie będzie możliwa do zrealizowania.

Działka leśna może nie być lasem

Nie każdy teren, na którym rosną drzewa, będzie lasem. O przeznaczeniu parceli decyduje wpis w ewidencji gruntów. Działkę oznaczoną symbolem Ls będziemy traktować jako teren leśny, nawet w sytuacji, gdy nie będzie na niej drzew. Grunt taki nie może zostać przeznaczona pod zabudowę.

Z drugiej strony obszar porośnięty drzewami, ale z innym oznaczeniem w rejestrze np. Lz (grunty zadrzewione i zakrzewione) z punktu widzenia prawa lasem nie będzie. Podobnie jak grunt orny, nieużytek, łąka, pastwisko lub sad.

Zgodnie z Ustawą o lasach z 1991 roku lasem będziemy nazywać grunt, który:

• ma zwartą powierzchnię, której wielkość przekracza 0,1 ha;
• pokryty jest roślinnością leśną, ale może też być jej przejściowo pozbawiony;
• jest przeznaczony do prowadzenia produkcji leśnej.

Lasem może być również pozbawiony drzew teren otaczający uprawy leśne.

Kto może kupić działkę leśną?

Większość polskich lasów należy do Skarbu Państwa i jest zarządzanych przez Lasy Państwowe. Część terenów leśnych jest jednak w rękach prywatnych. Tego typu lasy są nadzorowane przez gminy, na których terenie się znajdują.

Jeśli chcemy kupić działkę leśną, musimy pamiętać, że prawo pierwokupu do gruntu mają Lasy Państwowe. Jeśli znajdziemy interesującą nas działkę i ustalimy warunki sprzedaży z jej właścicielem, to notariusz sporządza warunkową umowę sprzedaży.

Trafia ona do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, która z ciągu miesiąca musi poinformować, czy instytucja jest zainteresowana zakupem. Jeśli tak, to obecny właściciel będzie zobowiązany sprzedać im las. W przypadku odpowiedzi negatywnej dojdzie do skutku transakcja, na wcześniej ustalonych zasadach.

Przed zakupem lasu, podobnie, jak w przypadku każdego innego gruntu powinniśmy dokładnie sprawdzić dokumenty oraz przysługujące sprzedającemu prawo własności.

Po zakupie musimy pamiętać, że nie możemy grodzić działki leśnej, która jest naszą własnością. Możemy jedynie powiesić znaki informujące o zakazie wstępu na teren prywatny. Na właścicielu gruntów leśnych spoczywają też obowiązki związane z utrzymaniem właściwego stanu drzew, uzupełnianiu drzewostanu, czy zalesianiu po wycince.

Właściciel musi również płacić podatek leśny. Jego wysokość jest uzależniona od średniej ceny sprzedaży drewna, a stawka na dany rok jest publikowana przez GUS.

Budowa domu na działce leśnej

Na działce leśnej mogą się znajdować jedynie obiekty związane z prowadzoną na niej produkcją leśną (ambony, zadaszenia, wiaty, ogrodzenia młodych upraw leśnych). Jeśli nie jesteśmy leśniczym na działce leśnej, nie będziemy mogli postawić domu ani domku letniskowego, chyba że przeprowadzimy proces odlesienia. Przekwalifikowanie działki z leśnej na budowlaną jest jednak procesem czasochłonnym, kosztownym i nie zawsze może zostać zakończone sukcesem.

Jeśli chcemy wybudować dom na działce leśnej, w pierwszej kolejności powinniśmy sprawdzić, czy Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) przewiduje możliwość zabudowy danego terenu. Jeśli nie, musimy wystąpić do urzędu gminy o zmianę warunków zabudowy. O wydanie warunków zabudowy musimy się też zwrócić w przypadku barku MPZP.

Warunki zabudowy mogą zostać wydane, jeśli działka ma dostęp do drogi publicznej, co najmniej jedna sąsiednia działka jest zabudowana, istnieje możliwość uzbrojenia terenu.

Jeśli w dokumentach grunt widnieje jako działka leśna z możliwością zabudowy, to możemy się starać o jej wyłączenie z produkcji leśnej. Odpowiedni wniosek musimy złożyć do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych.

Wraz z wnioskiem musimy przedstawić:

• Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego ze zgodą na zmianę przeznaczenia gruntów lub decyzję o warunkach zabudowy
• aktualny wypis z rejestru gruntów
• akt własności ziemi
• opis taksacyjny lasu w miejscu wyłączenia, zawierający m.in. informację o wieku i rodzaju drzew, typie siedliskowym lasu, klasie bonitacyjnej czy zaliczeniu lasu do chronionego
• plan wyłączenia, który jest projektem zagospodarowania działki.

W decyzji zostanie podana wysokość opłat, jakie musi ponieść inwestor z tytułu wyłączenia gruntów w produkcji leśnej. Z opłat mogą być zwolnione osoby, które planują budowę domu jednorodzinnego, a powierzchnia wyłączenia będzie mniejsza niż 0,05 ha.

Fragment działki wyłączonej z produkcji leśnej można ogrodzić, a kolejnym etapem przygotowań do rozpoczęcia inwestycji będzie uzyskanie zgody na wycinkę drzew. Bez pozwolenia można usunąć drzewa, jeśli obwód pnia mierzonego na wysokości 5 centymetrów nie przekracza 50 – 80 centymetrów w zależności od gatunku drzewa. 

Dopiero po zrealizowaniu wszystkich formalności związanych z wyłączeniem działki z produkcji leśnej, jej odlesieniu i fizycznym usunięciu drzewostanu będziemy mogli przystąpić do budowy domu zgodnie z zasadami dotyczącymi zwykłych działek budowlanych.

Budowa domu pod lasem

Aby mieć dom otoczony bujną zielenią i cieszyć się ciszą oraz bliskością z naturą, nie musimy kupować działki leśnej. Najlepszym rozwiązaniem będzie wybór działki przy lesie, która będzie typową działką budowlaną. Bez problemu znajdziemy oferty takich działek na popularnych portalach z ogłoszeniami nieruchomości.  Na przykład tu można zobaczyć oferty takich działek w Warszawie i okolicach

Działka położona w pobliżu lasu, nawet jeśli jest porośnięta drzewami, ale w ewidencji jest oznaczona jako działka budowlana, nie jest objęta ograniczeniami, które obowiązują w przypadku działek leśnych. Na takiej parceli bez zbędnych formalności będziemy mogli postawić dom zgodnie z założeniami Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego lub wydanymi przez urząd warunkami zabudowy.