Petycja samorządów przeciwnych decyzji o ograniczeniu pozyskania drewna w lasach

Przedstawiciele samorządów sprzeciwiają się sposobowi i formie wprowadzenia ograniczeń w funkcjonowaniu gospodarki leśnej na terenie powiatów bieszczadzkiego i przemyskiego. Decyzja Ministra Klimatu i Środowiska odbierana jest jako zapowiedź działań zmierzających do ustanowienia kolejnej formy ochrony przyrody na naszym terenie bez podjęcia konsultacji i przestrzegania norm prawnych oraz pominięcia interesu społecznego mieszkańców.

Podczas wspólnej sesji przedstawiono m.in. zagadnienia związane z prowadzeniem zrównoważonej gospodarki leśnej, zachowanie trwałości relacji człowiek - przyroda oraz konsekwencje wprowadzonych decyzją Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 8. stycznia 2024r. obostrzeń ochrony przyrody i ich wpływ na sytuację społeczno-ekonomiczną mieszkańców oraz dochody jednostek samorządu terytorialnego.

PETYCJA

Rady Powiatu Bieszczadzkiego, Rady Powiatu Przemyskiego oraz Rady Miejskiej w Birczy z dnia 16. lutego 2024 roku do Ministra Klimatu i Środowiska Pani Pauliny Hennig-Kloski w sprawie decyzji Pani Minister Klimatu i Środowiska z dnia 8. stycznia 2024r. o ograniczeniu wyrębów przewidzianych na 2024r. i kolejne lata w polskich lasach.

Na podstawie w art. 63 Konstytucji RP z dnia 2. kwietnia 1997r., treści art. 221 Kodeksu postępowania administracyjnego i ustawie o petycjach z dnia 11. lipca 2014r., Radni Rady Powiatu Bieszczadzkiego, Powiatu Przemyskiego oraz Rady Miejskiej w Birczy wyrażają zdecydowany sprzeciw wobec sposobu i formy wprowadzenia ograniczeń w funkcjonowaniu gospodarki leśnej na terenie powiatów bieszczadzkiego i przemyskiego, wprowadzonych decyzją Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 8. stycznia 2024r.  

W związku z decyzją Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 8. stycznia 2024r. oraz podjętymi działaniami Rada Powiatu Przemyskiego, Rada Powiatu Bieszczadzkiego i Rada Miejska w Birczy stanowczo żądają:

1. Wycofania decyzji o zakazie wycinki wydanej przez Ministra Klimatu i Środowiska — Lasom Państwowym i umożliwienia Zakładom Usług Leśnych wykonywania zleconych prac zgodnie z umowami zawartymi na 2024 rok i możliwością ich wykonywania w latach następnych.
2. Przeprowadzenia szerokich, z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska, przedstawicieli Lasów Państwowych, Zakładów Usług Leśnych, firm transportowych oraz zakładów przetwórstwa drzewnego, konsultacji w zakresie wprowadzenia nowych form ochrony przyrody w Lasach Państwowych bez nagłego (z dnia na dzień), nieprzemyślanego wprowadzania tych zmian ze skutkami działającymi wstecz.
3. Spotkania z Ministrem Klimatu i Środowiska w celu określenia realnych perspektyw funkcjonowania branży usług leśnych i przetwórstwa drzewnego, także w świetle nowotworzonych Planów Urządzania Lasów.
4. Żądamy ujawnienia lokalizacji 20% wyłączeń „z wycinki” najcenniejszych przyrodniczo obszarów leśnych, o których mowa w umowie koalicyjnej z listopada 2023 roku.

Decyzja Ministra Klimatu i Środowiska odbierana jest przez nasze samorządy jako zapowiedź działań zmierzających do ustanowienia kolejnej formy ochrony przyrody na naszym terenie bez podjęcia konsultacji i przestrzegania norm prawnych oraz pominięcia interesu społecznego mieszkańców. Taką próbę podejmowano już w 2017r. na wniosek Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze, w sprawie powołania „wymyślonego” rezerwatu „Reliktowa Puszcza Karpacka”. Regionalna Rada Ochrony Przyrody z przyczyn merytorycznych i formalnych nie wydała w tej sprawie żadnej opinii, co uniemożliwiło wydanie stosownego Zarządzenia Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Rzeszowie. W odróżnieniu od tworzenia parku narodowego procedura tworzenia rezerwatu przyrody nie przewiduje udziału samorządów. Postępowanie takie jest niejako drogą na skróty i zmierza do pozbawienia głosu lokalnej społeczności oraz samorządów. Służy głownie do ominięcia przepisów dotyczących tworzenia Parków Narodowych.

Park narodowy - jako forma ochrony przyrody obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na obszarze którego ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe.

Utworzenie parku narodowego, podobnie jak rezerwatu przyrody, eliminuje możliwość prowadzenia jakiejkolwiek, poza ograniczoną turystyką, działalności gospodarczej człowieka. Projekt objęcia określonego obszaru naszych powiatów kolejną formą ochrony przyrody wywołuje poważne zaniepokojenie lokalnych społeczności oraz samorządów, które obawiają się katastrofalnych skutków gospodarczych i społecznych.

Należy zwrócić uwagę, że na obszarze powiatów bieszczadzkiego i przemyskiego, znajdują się tereny, które bez wątpienia są cenne przyrodniczo, na których oprócz ścisłej ochrony, prowadzona jest również racjonalna działalność gospodarcza opierająca się na wykorzystaniu tych zasobów przyrodniczych. Prowadzona jest gospodarka leśna oparta o pozyskanie drewna i jego przerób, ale też wykonywanie nowych nasadzeń zgodnie z planami urządzania lasów. Są to tzw. lasy gospodarcze, gdzie dokonuje się cięć sanitarnych, pozyskuje się drewno z drzewostanów dotkniętych chorobami, zaatakowane np.: jemiołą czy innymi szkodnikami oraz wycina drzewa osiągające wiek rębny odsłaniając zdrowe młodniki, które za kilkadziesiąt lat też będą mogły być pozyskane. Jest to przykład dbałości o stan zdrowia lasów i korzyści ekonomiczne z takiego gospodarowania.

Z tytułu istniejących form ochrony przyrody już ok. 3 tys. ha tylko lasów Nadleśnictwa Bircza jest wyłączonych z gospodarki leśnej, co stanowi powierzchnię ponad 10% Nadleśnictwa. Duża lesistość na tym terenie wynosząca ponad 60% i brak warunków do intensywnego rolnictwa powoduje, że miejsca pracy związane są głównie z gospodarką.

Uważamy, że tworzenie form ochrony o najwyższym rygorze ochrony powinno być poprzedzone określeniem i zhierarchizowaniem obszarów najbardziej wartościowych i najcenniejszych przyrodniczo oraz obszarów, na których może być prowadzona działalność gospodarcza. Proces ten powinien być prowadzony przy szerokich konsultacjach z lokalną społecznością, samorządami, Lasami Państwowymi i organizacjami ekologicznymi i po wypracowaniu konsensusu społecznego taki projekt powinien zostać skierowany do zatwierdzenia i realizacji. Uzyskanie poparcia społecznego jest kluczowym elementem przy tworzeniu nowych obszarów chronionych.

Przy tworzeniu nowych form ochrony przyrody powinno się brać pod uwagę nie tylko oczekiwania niektórych środowisk domagających się rozszerzenia ochrony przyrody, ale również możliwości gospodarcze kraju i możliwości pozyskania środków na tego typu przedsięwzięcia. Należy zwrócić uwagę na ogromne niedoinwestowanie istniejących już parków narodowych, co świadczyć może o tym, że powołano je bez przygotowania i bez analizy możliwości finansowych państwa do tworzenia i utrzymania tego typu struktur.

Rady Powiatu Bieszczadzkiego, Powiatu Przemyskiego i Rada Miejska w Birczy wyrażają sprzeciw wobec prób zmian legislacyjnych eliminujących udział samorządów w procesie tworzenia nowych form ochrony przyrody, w tym form o najwyższych rygorach ochrony, a także wobec prób tworzenia rezerwatów. Skuteczna realizacja ochrony przyrody w krajowym systemie prawnym, jak również wypełnianie przez te jednostki misji, jaką jest zachowanie najcenniejszych w kraju walorów przyrodniczych wymaga osiągnięcia konsensusu społecznego oraz udziału samorządu terytorialnego w procedurze tworzenia i ewentualnej zmiany powierzchni obszarów ściśle chronionych. Najbardziej pożądane jest, aby tworzenie i określanie granic obszarów chronionych odbywało się przy czynnym udziale zainteresowanych stron, w tym przedstawicieli samorządów, poprzez konsultacje społeczne, co pozwoli na wypracowanie odpowiednich, możliwych do przyjęcia stanowisk. W tym celu konieczne jest utrzymanie dotychczasowej formy uzgodnienia przez jednostki samorządu terytorialnego przedmiotowych projektów.  

Przewodniczący Powiatu Bieszczadzkiego
Marek Bajda

Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Przemyskiego
Władysław Maciupa

Przewodniczący Rady Miejskiej w Birczy
Kazimierz Cap

Bircza, 16. lutego 2024 rok.