Spotkanie kierownictwa Lasów Państwowych z przedstawicielami przemysłu drzewnego

-Jestem świadomy wielu bieżących problemów na styku Lasów Państwowych i przemysłu drzewnego. Dzisiejsze spotkanie traktuje jako czas na zgłaszanie przez Państwa uwag, zastrzeżeń, problemów - rozpoczynając powiedział Witold Koss, dyrektor generalny Lasów Państwowych. -Dzisiejsze spotkanie ma za zadanie ułatwić Lasom Państwowym wypracowanie rozwiązań na przyszłość - dodał.

-Dzisiejsze spotkanie również dotyczy ewentualnych zmian i korekt w systemie zaopatrzenia sektora drzewnego w surowiec, uwzględniające nie tylko zmiany dotyczące rynku, ale także w kontekście wyzwań związanych z wprowadzeniem tzw. moratorium z 8. stycznia br., które może skutkować wyłączeniem części obszarów z użytkowania lub ograniczeniem użytkowania, co w konsekwencji może skutkować zmniejszeniem oraz ograniczeniem dostępu niektórych grup sortymentów, zwłaszcza gatunków liściastych - kontynuował dyrektor generalny Lasów Państwowych. -Chcę się również zorientować, jakich kategorii odbiorców te problemy dotkną. Pamiętajmy, że zasoby drzewne kraju nie są nieograniczone - wyjaśniał Koss.

-Pozwolę sobie na wstępie podziękować (...)  za to, że mamy dzisiaj szerokie grono widzów. Za to, że mamy dzisiaj transmisję online. Pragnę tylko przypomnieć, że to jest coś, o co wnioskowaliśmy jeszcze parę miesięcy temu. (...) Myślę, że to jest fenomenalny krok w stronę tego, co też często głosimy, pełnej transparentności - wskazał Piotr Poziomski, prezydent Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego. -Myślę, że ta nowe otwarcie, którego dzisiaj jesteśmy świadkami, mogłoby być pod znakiem "dialogu". To słowo, które w kampanii politycznej, która miała niedawno miejsce, było odmienione przez wszystkie przypadki. Mam nadzieję, że będziemy mogli to kontynuować - dodał Poziomski

Uzgodnione wcześniej stanowisko organizacji skupiających przedsiębiorstwa zajmujące się przetwórstwem drewna przedstawił Jędrzej Kasprzak, prezydent Stowarzyszenia Producentów Płyt Drewnopochodnych w Polsce.

-Zdajemy sobie sprawę ze złożoności materii, z jaką przychodzi się Państwu teraz borykać. Z naszej strony możecie Państwo liczyć na wsparcie, ale my też oczekujemy wsparcia z Państwa strony, bo jesteśmy świadomi, że jedziemy na jednym wózku, który podąża dość wyboistą drogą - powiedział Kasprzak.

Przedstawione przez przedsiębiorców oczekiwania dotyczyły:

Obniżenia cen wywoławczych na surowiec drzewny w nadchodzącej, kolejnej tercji sprzedaży drewna w roku 2024.

Zdaniem przedsiębiorców algorytmy Lasów Państwowych doprowadziły do nieuzasadnionego, wysokiego wzrostu cen drewna w 2023r. Podwyżka ta miała miejsce już w okresie kryzysu i spowodowała pogorszenie sytuacji firm działających w branży. Wskazano również na konieczność zmiany sposobu ustalania cen, bowiem obecny nie uwzględnia sytuacji koniecznych redukcji. Przykładem mogą być ceny papierówki w Niemczech, Czechach i na Słowacji, które są o ok. 40-50% niższe niż w Polsce. Wysokie ceny surowca drzewnego powodują, że produkowane w Polsce wyroby z drewna stają się niekonkurencyjne na rynkach zagranicznych, a z kolei na rynek krajowy w znacznych ilościach napływają produkty zagraniczne.

Powrotu do możliwości składania ofert zakupu na Portalu Leśno-Drzewnym maksymalnie na 70% ilości wynikającej z historii zakupów.

Zdaniem przemysłu wprowadzenie w tym roku poziomu 100% przy utrzymaniu oferty podażowej na poziomie 70% przyczynia się wyłącznie do wzrostu cen.

Powołania zespołu, który opracowałby zasady sprzedaży drewna na 2025 rok

Oczekiwania kierowane w tym zakresie skupiają się na uproszczeniu zasad sprzedaży, które przez ostatnich 20 lat obrastały kolejnymi regulacjami; transparentności sprzedaży drewna polegającej na jawności sposobu działania algorytmów Portalu Leśno-Drzewnego (np.  w związku z ustalaniem cen wyjściowych), ujawnianiu wyników aukcji (po ich zakończeniu) oraz ilości drewna będącej ofertą sprzedaży.  

Promocji drewna

Przedsiębiorcy zaproponowali stworzenie wspólnego funduszu finansowanego po połowie przez przemysł i lasy Państwowe, którego środki przeznaczone byłyby na promocję drewna i prawidłowej gospodarki leśnej.

Obniżenia kar umownych za nieodebrane drewno w drugim półroczu 2023r.

Argumentacja w tym punkcie związana jest z krytyczną sytuacją na rynku jaka miała miejsce w tym czasie, przy jednocześnie bardzo wysokich cenach surowca drzewnego, które jej  nie uwzględniały. Zdaniem przedsiębiorców jest to kwestia umowy handlowej pomiędzy dwiema stronami i argumenty o tym, że jest to pomoc publiczna nie są słuszne.

Sposobu wyłączania drzewostanów z użytkowania

Jak wskazano, dotychczasowe decyzje Ministerstwa Klimatu i Środowiska w tym zakresie podjęto bez jakiejkolwiek analizy skutków ekonomicznych. Wraz z dalszymi planami ministerstwa dotyczącymi wyłączenia z gospodarki w sumie 20% lasów może oznaczać spadek polskiego PKB 1,2% (20% z 6% krajowego PKB wypracowanego przez sektor leśno-drzewny). Przedsiębiorcy zgadzają się z koniecznością zwiększenia ochrony lasów i rezygnacją w ich części z pozyskania, jednak działania nie mogą być realizowane z dnia na dzień, bez wcześniejszych analiz i uzgodnień.

Dalsze wypowiedzi biorących w spotkaniu przedstawicieli przemysłu (niekoniecznie będących członkami organizacji skupiających przedsiębiorców), przedstawiały aktualną, niekorzystną sytuację w wielu sektorach branży. W trakcie kilu wystąpień podnoszono również pojedyncze kwestie techniczne dotyczące współpracy nabywców z nadleśnictwami. W zasadzie wszyscy zabierający głos potwierdzali zgodę z większością sformułowanych wniosków. Wyjątkiem okazała się kwestia obniżenia kar umownych. Zdaniem przeciwników ich obniżenia, kary są jednym z niewielu narzędzi dyscyplinujących uczestników procedur sprzedaży drewna realizowanej przez Lasy Państwowe. Ich brak powoduje bezkarność firm, które w trakcie aukcji przebijają oferty odbierając drewno konkurentom i powodując wzrost jego cen, a w momencie trudności na rynku nie odbierają wylicytowanego surowca.

Zwrócono też uwagę na konieczność podjęcia przez Lasy Państwowe działań promujących przetwórstwo drewna w kraju, zamiast eksportowania nieprzetworzonego surowca. Zdaniem przedsiębiorców można to zrobić poprzez zmianę zasad punktowania ofert podczas procedur sprzedaży surowca. Sceptycznie do tej propozycji podszedł Jerzy Fijas, zastępca dyrektora generalnego Lasów Państwowych ds. gospodarki leśnej. -Sprzedaż drewna nie może być rozwiązaniem i panaceum na politykę państwa w tym zakresie - zauważył.

Kolejnym tematem rozmów była certyfikacja gospodarki leśnej w systemie FSC

Na potrzebę przywrócenia certyfikatów FSC dla polskiego drewna najmocniej wskazywali producenci mebli. Kompletnie niezrozumiałe są decyzje niektórych dyrekcji regionalnych Lasów Państwowych rezygnujących z certyfikatu FSC w trakcie jego obowiązywania. Zwrócono uwagę, że nawet jeśli zapadnie decyzja w Lasach Państwowych o powrocie do FSC, to przywrócenie certyfikacji zajmie wiele miesięcy ze względu na brak możliwości dokonania jednoczesnego audytu wszystkich jednostek lasów.

Brak krajowej strategii dla leśnictwa i przemysłu drzewnego

Część dyskusji dotyczyła konieczności wspólnego lobbowania przemysłu drzewnego i Lasów Państwowych nad doprowadzeniem do stworzenia krajowych strategii dla polskich lasów i krajowego przemysłu drzewnego, które będą drogowskazami zarówno dla biznesu, jak i polityków. Na potrzebę powrotu do działań, których wstępem był prowadzony w latach 2012-2015 Narodowy Program Leśny przedsiębiorcy wskazywali już wcześniej, jednak poprzedni rząd nie był zainteresowany tym tematem. Jak wskazywali przedsiębiorcy, nie posiadając takich dokumentów, Polska jest wyjątkiem wśród krajów Unii Europejskiej. Ich brak powoduje, że wprowadzane w UE polityki i prawa wpływają niekorzystnie na branżę leśno-drzewną w naszym kraju.

W podsumowaniu spotkania przedstawiciele dyrekcji generalnej Lasów Państwowych przekazali, że kończą pracę nad swoją analizą dotyczącą skutków ekonomicznych i społecznych styczniowej decyzji o wprowadzeniu moratorium na pozyskanie drewna w wybranych obszarach. Jak poinformowali, obecnie nie mają wiedzy na temat dalszych działań w tym zakresie.  

Z pozytywnym odzewem leśników spotkała się propozycja wspólnych działań na rzecz promocji drewna oraz przekonania polityków do przygotowaniu strategii dla branży leśno-drzewnej.

-Konieczne i kluczowe jest sporządzenie narodowej strategii ekosystemowej dla lasów, uwzględniającej rolę lasu w gospodarce krajowej. Traktujemy to jako interdyscyplinarne, międzyresortowe i być może ponad partyjne porozumienie, które będzie uwzględniało zmiany w otoczeniu lasów. Wraz z Ministerstwem Rozwoju i naszym Ministerstwem Środowiska podejmiemy stosowne działania. Wszyscy interesariusze muszą mieć długą perspektywę - ocenił Jerzy Fijas podsumowując spotkanie.

Potwierdzono również, że prowadzone są prace związane z przywróceniem certyfikacji FSC, jednak na chwilę obecną nie jest jeszcze jasne w jakim zakresie. Jak zauważono, konieczne będzie w tym celu porozumienie z FSC. Kontynuowana będzie również certyfikacja w systemie PEFC.-Na 2025 rok planujemy zmiany zasad sprzedaży. Mam nadzieję, że uda się przeprowadzić uzgodnienia międzyresortowe. Część postulatów zgłaszanych przez Państwa wymaga szybkich reakcji (...). Wszelkie zmiany musimy przeprowadzać w szerokich konsultacjach i zgodnie z krajowym i unijnym - przekazał Jerzy Fijas. Wskazano, w najbliższej przyszłości planowane jest stworzenie zespołów eksperckich, które mogłyby pracować nad poszczególnymi zagadnieniami.



Pełen zapis transmisji