Arborystyczna technika usuwania nasienników Sosny zwyczajnej - Wystawa fotograficzna

Wystawę będzie można oglądać od 17. stycznia do 20. marca 2017r. na terenie Kampusu Wydziału Leśnego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 71 C, Kolegium Cieszkowskie Stare w godz. 8.00-20.00. Wstęp wolny.

Technika ASFT (Arborystic Seedtrees Feeling Technique) zaprezentowana na wystawie powstała z myślą o zmniejszeniu strat w młodym pokoleniu sosny, jakie powoduje wycinka nasienników. Ma ona zastosowanie tylko i wyłącznie do drzew zdrowych nie posiadających uszkodzeń mechanicznych i może być stosowana w sprzyjających warunkach atmosferycznych ( dobre warunki wietrzne oraz dodatnia temperatura i brak opadów).

Pracownikami wykonującymi ASFT mogą być jedynie wyszkoleni i doświadczeni arboryści. Praca ta wymaga bardzo dobrej sprawności fizycznej i kondycji. Organizm musi być przyzwyczajony do dużych obciążeń gdy chodzi o wydatek energetyczny. Minimalny zespół jaki może wykonywać tę technikę to dwie osoby. Sytuacja idealna jest gdy mamy dwóch arborystów, mogących naprzemian pracować na drzewie i pełnić rolę pomocnika. W takim przypadku pomocnik ma odpowiednie umiejętności by móc udzielić pierwszej pomocy w razie wypadku na drzewie.

Arborystyczną technikę usuwania nasienników sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) podzielono na pięć etapów:

Etap 1 - Przygotowanie stanowiska na pniu, wybór kierunku obalania wierzchołka.Fot. Wydział Leśny UP w Poznaniu

Etap 1 - Przygotowanie stanowiska na pniu, wybór kierunku obalania wierzchołka.
Dokonanie oceny stanu drzewa głównie pod względem jego stanu mechanicznego i zdrowotnego. Obserwacja pnia, podstawy drzewa oraz obrębu bryły korzeniowej. Wstępny wybór kierunku obalania wierzchołka. wyrównanie powierzchni kory w miejscu montażu hamulca linowego tak by jego łapy równo przylegały do powierzchni pnia.

Etap 2 - Podejście po pniu i podkrzesanie tylców oraz części żywych gałęziFot. Wydział Leśny UP w Poznaniu

Etap 2 - Podejście po pniu i podkrzesanie tylców oraz części żywych gałęzi
Przy wykorzystaniu ląży stabilizującej ze stalowym rdzeniem oraz drzewołazów arborysta podchodzi po pniu i stopniowo odcina tylce i pozostałości martwych gałęzi oraz w razie potrzeby również część żywej korony. Podchodzenie kończy się gdy klatka piersiowa arborysty znajdzie się na wysokości miejsca jakie wybrał on na założenie rzazu ścinającego w części wierzchołkowej.

Etap 3 - Ścięcie i opuszczenie wierzchołkaFot. Wydział Leśny UP w Poznaniu

Etap 3 - Ścięcie i opuszczenie wierzchołka
Na początku montowana jest na pniu taśma stanowiskowa przeznaczona dla zabezpieczenia arborysty. Następnie montuje się system linowy do opuszczania ściętego wierzchołka. Zrzucana jest rozwinięta lina, a jej pozostały na drzewie koniec przewleka się przez bloczek zamontowany na pniu na wysokości bioder arborysty. Zakłada się również taśmę na wyższej części wierzchołka, która po wykonaniu rzazu podcinającego jest spinana z liną nośną.

Po ustabilizowaniu pozycji roboczej przystępuje się do ścinki wierzchołka. W czasie wykonywania rzazu podcinającego wierzchołek nie jest spięty z liną, gdyż miejsce jej przebiegu pokrywa się z kierunkiem obalania. Rzaz podcinający można wykonać będąc ustawionym bokiem lub przodem do kierunku obalania w zależności, która z pozycji jest wygodniejsza dla arborysty. Musi ona zapewnić pełny dostęp i zagwarantować perfekcyjne wykonanie cięcia.

Po wykonaniu cięcia drwal sprawnym ruchem spina linę nośną z wierzchołkiem i zajmuje pozycję po przeciwległej stronie pnia wydając komendę HAMULEC! do pomocnika na ziemi. Ten z kolei zaplatał w odpowiedni sposób linę na hamulcu i zajmował pozycję ok 15 m od pnia trzymając oburącz linę. W tej chwili arborysta musi znajdować się dokładnie po przeciwległej stronie pnia niż kierunek obalania. Głośny krzyk UWAGA! oznacza rozpoczęcie zakładania rzazu ścinającego. Pilarka jest gaszona gdy tylko wierzchołek wyraźnie zaczyna się przechylać, a arborysta przyjmuje pozycję blisko pnia tak by przeczekać moment gdy pień pracuje po szarpnięciu podwieszoną koroną. Pomocnik w tym czasie opuszcza i następnie wypina z liny część wierzchołkową. Koniec liny po wypięciu jest ponownie wciągany na drzewo.

Etap 4 - Zjazd pracownika ze strzałyFot. Wydział Leśny UP w Poznaniu

Etap 4 - Zjazd pracownika ze strzały
Następuje on po zdemontowaniu całego osprzętu potrzebnego do opuszczenia wierzchołka oraz zamontowaniu liny zjazdowej będącej jednocześnie lina kierunkową podczas obalania strzały. Montaż liny musi być wykonany starannie by zapewnić bezpieczny powrót arborysty na grunt. Taśmę stanowiskową wypinamy dopiero po wpięciu w linę i zablokowaniu przyrządu zjazdowego. Zjazd odbywa się w równym i jednostajnym tempie bez nie potrzebnych hamowań.

Etap 5 - Ścinka pnia z lina kierunkowąFot. Wydział Leśny UP w Poznaniu

Etap 5 - Ścinka pnia z lina kierunkową
Pomocnik odchodzi od pnia na odległość ok półtorej wysokości strzały trzymając oburącz linę kierunkową. napręża ją trzymając za wykonaną na niej pętlę. W trakcie ścinki pomocnik nie wykonuje żadnych ruchów, aż do momentu uformowania przez drwala zawiasy. Dopiero po wyraźnym sygnale od drwala (dwa machnięcia ręką) napina linę przewracając w wyznaczonym kierunku strzałę i kończąc cały proces.

***

Zaprezentowana technika została opracowana przez dr inż. Marcina Włocha na potrzeby pracy doktorskiej wykonywanej w latach 2010-2016 na terenie PGL Lasy Państwowe pod tytułem: Technika i technologia usuwania nasienników sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) z uwzględnieniem wybranych czynników z zakresu ekologii, ergonomii i ekonomii na przykładzie Nadleśnictwa Kalisz w RDLP Poznań.

dr inż. Marcin Włoch jest absolwentem Technikum Leśnego w Miliczu oraz Wydziału Leśnego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Pracę doktorską ze swej specjalizacji jaką jest arborystyka, napisał pod kierunkiem prof. dr hab. Witolda Pazdrowskiego w katedrze Użytkowania Lasu Wydziału Leśnego naszej uczelni. Od dziesięciu lat jest pracownikiem Ogrodu Dendrologicznego. Członek Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, opiekun Sekcji Łuczniczej Koła Leśników, instruktor prac nadrzewnych, motocyklista, ojciec dwóch synów.

Portal Drewno.pl objął nad wystawą patronat medialny